Nhập khẩu sắt thép vượt mốc chục tỷ USD trong năm

Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trong nhập khẩu sắt thép vào Việt Nam, khi tổng kim ngạch nhập khẩu đã vượt qua mức 10 tỷ USD vào tháng 10. Điều này phản ánh nhu cầu cao từ các ngành xây dựng, sản xuất, và cơ sở hạ tầng, dù Việt Nam đã có năng lực sản xuất thép đáng kể. Bài viết này sẽ phân tích những yếu tố tác động đến sự gia tăng này, các thị trường cung cấp chính, và những triển vọng tương lai của ngành thép.

Tình hình nhập khẩu sắt thép tại Việt Nam

Việt Nam, một trong những quốc gia sản xuất thép hàng đầu thế giới, đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trong nhập khẩu sắt thép trong năm 2024. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, tính đến tháng 10, lượng thép nhập khẩu đạt 2,41 triệu tấn, với tổng kim ngạch lên tới 1,51 tỷ USD, tăng 55,9% về lượng và 41,7% về kim ngạch so với tháng trước. Tổng lượng nhập khẩu sắt thép trong 10 tháng đạt 14,71 triệu tấn, tương đương 10,48 tỷ USD, tăng mạnh so với năm 2023.

Mặc dù Việt Nam là quốc gia sản xuất thép đứng thứ 12 thế giới, nhu cầu trong nước đối với các loại thép chuyên dụng như thép cuộn cán nóng (HRC) vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc là ba thị trường chính cung cấp thép cho Việt Nam, với Trung Quốc dẫn đầu với hơn 10 triệu tấn thép nhập khẩu.

Đặc biệt, thép cuộn cán nóng chiếm phần lớn trong kim ngạch nhập khẩu, với gần 8,8 triệu tấn nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm 2024, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước. Thép từ Trung Quốc chiếm phần lớn nguồn cung này nhờ mức giá thấp hơn từ 30-70 USD/tấn so với các thị trường khác.

Việc tăng trưởng mạnh mẽ trong nhập khẩu thép phản ánh nhu cầu cao từ các ngành xây dựng và sản xuất trong nước, đồng thời cũng là dấu hiệu về sự phụ thuộc vào thép nhập khẩu chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu công nghiệp trong nước.

Các yếu tố thúc đẩy nhập khẩu sắt thép

Một trong những nguyên nhân chính khiến nhập khẩu thép tăng mạnh là sự phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp cơ sở hạ tầng và xây dựng ở Việt Nam. Các dự án lớn về hạ tầng giao thông, bất động sản, và công nghiệp đang yêu cầu nguồn thép chất lượng cao. Dù Việt Nam đã có các nhà máy sản xuất thép lớn, song không phải loại thép nào cũng có thể sản xuất trong nước. Các loại thép tấm cuộn nóng, thép không gỉ và thép chất lượng cao vẫn phải nhập khẩu từ các nước khác để đáp ứng nhu cầu nội địa.

Thêm vào đó, việc giá thép nội địa tại Việt Nam không ổn định đã khiến các doanh nghiệp lựa chọn nhập khẩu để đảm bảo giá thành hợp lý. Ngoài ra, tình trạng tăng trưởng công nghiệp mạnh mẽ cũng dẫn đến việc thiếu hụt nguồn cung thép trong nước, khiến Việt Nam phải dựa vào các nhà cung cấp nước ngoài.

Các thị trường cung cấp thép chính cho Việt Nam

Việt Nam chủ yếu nhập khẩu thép từ ba quốc gia là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong đó, Trung Quốc là nguồn cung thép lớn nhất, chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch nhập khẩu. Các sản phẩm thép chủ yếu từ Trung Quốc là thép cuộn cán nóng và thép xây dựng, đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ từ các công trình xây dựng lớn.

Nhật Bản và Hàn Quốc cũng là những nhà cung cấp quan trọng. Nhật Bản nổi bật với thép chất lượng cao, đặc biệt là thép không gỉ và các sản phẩm thép dùng trong các ngành công nghiệp yêu cầu tiêu chuẩn khắt khe. Hàn Quốc, với nền công nghiệp thép phát triển mạnh mẽ, cung cấp các sản phẩm thép tấm cuộn chất lượng cao, được ưa chuộng trong sản xuất cơ khí và ngành ô tô.

>> Xem thêm: Tiềm năng lớn: Nông sản Việt ồ ạt xuất khẩu sang Mỹ

Tác động của nhập khẩu thép đến nền kinh tế Việt Nam

Việc nhập khẩu thép đạt mức chục tỷ USD trong năm 2024 không chỉ phản ánh nhu cầu nội địa tăng cao mà còn cho thấy sự phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài. Điều này có thể ảnh hưởng đến cán cân thương mại của Việt Nam, khi mà ngành sản xuất thép trong nước vẫn chưa thể hoàn toàn tự cung tự cấp được các loại thép chất lượng cao. Tuy nhiên, một mặt khác, sự gia tăng nhập khẩu thép cũng kích thích sự phát triển của các ngành công nghiệp sử dụng thép, như xây dựng, cơ khí, và sản xuất ô tô, giúp tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Sự gia tăng mạnh mẽ trong nhập khẩu sắt thép vào Việt Nam trong năm 2024 không chỉ phản ánh nhu cầu trong nước mà còn là dấu hiệu cho thấy tiềm năng phát triển của ngành xây dựng và sản xuất trong nước. Việc duy trì nhập khẩu sắt thép ở mức cao sẽ tiếp tục hỗ trợ các dự án cơ sở hạ tầng và sản xuất trong nước, nhưng cũng là lời nhắc nhở về sự cần thiết phải nâng cao năng lực sản xuất thép nội địa để giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn cung ngoại quốc trong tương lai.