Việt Nam chi mạnh tay gần 1 tỷ nhập khẩu gạo để làm gì?

11/10/2024

Mặc dù là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu gạo. Điều này nghe có vẻ bất ngờ, nhưng thực tế, có nhiều lý do khiến việc nhập khẩu gạo trở nên cần thiết.

Gạo là một trong những mặt hàng xuất khẩu quan trọng, giúp đem lại nguồn thu lớn cho quốc gia. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu trong nước, không phải lúc nào Việt Nam cũng tự túc hoàn toàn. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2023, Việt Nam đã chi gần 1 tỷ USD để nhập khẩu gạo. Câu hỏi đặt ra là tại sao một quốc gia có truyền thống sản xuất lúa gạo lại phải nhập khẩu loại mặt hàng này?

Lý do nhập khẩu gạo của Việt Nam

Đảm bảo nguồn cung trong nước

Mặc dù Việt Nam sản xuất hàng triệu tấn gạo mỗi năm, nhưng lượng gạo xuất khẩu lại rất lớn. Điều này dẫn đến việc nhập khẩu gạo để cân bằng cung cầu, đặc biệt là ở những khu vực khan hiếm lương thực hoặc trong thời điểm thu hoạch không đồng đều.

Trong các tháng đầu năm 2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 4 triệu tấn gạo, khiến một số tỉnh như miền Trung và miền Bắc phải nhập khẩu gạo chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng.

Phục vụ nhu cầu tiêu dùng đặc biệt

Nhiều loại gạo Việt Nam sản xuất chủ yếu để xuất khẩu, và không phải loại gạo nào cũng được tiêu thụ phổ biến trong nước. Một số loại gạo đặc sản hoặc gạo chất lượng cao từ Thái Lan, Campuchia, và Ấn Độ được nhập khẩu để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của các nhóm khách hàng cao cấp hoặc đặc biệt.

Theo thống kê, năm 2023 Việt Nam nhập khẩu hơn 300.000 tấn gạo từ Thái Lan, chủ yếu là gạo thơm Jasmine và các loại gạo hữu cơ.

Bảo vệ giá cả trong nước

Nhập khẩu gạo đôi khi cũng là biện pháp để kiềm chế lạm phát, duy trì giá gạo ổn định trên thị trường. Khi giá gạo trong nước có nguy cơ tăng cao do xuất khẩu mạnh, nhập khẩu sẽ giúp hạ nhiệt giá, đảm bảo người dân có thể tiếp cận được nguồn lương thực với giá hợp lý.

Trong những tháng giữa năm 2023, khi giá gạo xuất khẩu tăng vọt do hạn hán ở các quốc gia sản xuất lớn, Việt Nam đã nhập khẩu 100.000 tấn gạo từ Campuchia để đảm bảo giá gạo trong nước không bị ảnh hưởng.

Xu hướng và chiến lược nhập khẩu gạo trong tương lai

Đa dạng hóa nguồn gạo nhập khẩu

Với tình hình biến đổi khí hậu và nhu cầu tiêu dùng thay đổi, Việt Nam đang hướng tới việc đa dạng hóa nguồn nhập khẩu gạo từ nhiều quốc gia khác nhau như Pakistan, Myanmar, và Úc. Mục tiêu là không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về các loại gạo chất lượng và an toàn.

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, Việt Nam đã bắt đầu nhập khẩu gạo hữu cơ từ Úc và Myanmar để phục vụ cho phân khúc khách hàng trung lưu và cao cấp.

Nhập khẩu phục vụ ngành công nghiệp thực phẩm

Ngoài mục đích tiêu dùng, một phần gạo nhập khẩu còn được sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm, đặc biệt là trong sản xuất các sản phẩm như bún, bánh gạo, hay thức ăn chăn nuôi. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất trong nước có nguyên liệu đầu vào ổn định và giá rẻ hơn so với gạo nội địa.

Năm 2023, gần 200.000 tấn gạo nhập khẩu từ Ấn Độ được dùng để chế biến thức ăn chăn nuôi, giúp giảm chi phí cho các doanh nghiệp.

Nhập khẩu gạo có thật sự cần thiết?

Nhập khẩu gạo không chỉ là một phần trong chính sách an ninh lương thực của Việt Nam mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định giá cả, phục vụ nhu cầu đặc biệt và thúc đẩy nền kinh tế trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dù là một quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu, việc nhập khẩu gạo là bước đi chiến lược giúp Việt Nam duy trì sự phát triển bền vững trong bối cảnh biến động thị trường toàn cầu.